Hoekom toets ons mense? Hoekom laat ons hulle eksamen skryf? Ek gaan vir jou vier redes gee waarom die samelewing toetse en eksamens gebruik. Kyk hier na ’n video-aanbieding oor hierdie onderwerp:

1. Toetse en eksamens maak seker van standaard

Dit het alles te make met hierdie grafiek, die normaalverspreidingskromme of klokgrafiek. Gestel Biesieslaagte Laerskool het 300 graad sesse wat Wiskunde kry by twee onderwyseresse. Laas jaar het die skoolhoof met ʼn vreeslike probleem gesit toe van die ouers gekla het dat Juffrou Barnard se toetse baie moeiliker as Juffrou de Wet sʼn is. En nou wil almal hê hulle bloedjies met by juffrou de Wet klas kry. Dalk vra juffrou Barnard net moeiliker vrae. Miskien verduidelik sy nie so goed soos juffrou de Wet nie. Wat ook al die rede is, hierdie jaar, so het Meneer besluit, sal hy seker maak al twee juffrouens se standaard is presies dieselfde en hy gaan die normaalverspreidingskromme gebruik om seker te maak dis die geval. In hierdie grafiek verteenwoordig elke kind se punt ʼn enkele punt op die grafiek en saamgevoeg moet al die punte dan hierdie klokvormige grafiek gee. Die meeste van die kinders se punte gaan hier in die middel rond lê, ʼn paar gaan waarskynlik nie deurkom nie en net ʼn paar gaan onderskeidings kry en op die ander uiterste van die grafiek lê. Die samelewing gebruik toetse en eksamens en dan hulpmiddels soos die normaalverspreidingskromme om seker te maak die standaard van die werk wat aangebied word is dieselfde vir ʼn groot groep mense.

2. Toetse en eksamens maak seker iemand kan sekere werk regtig doen

Kyk, ons wil nie dokters of vlieëniers die wêreld instuur wat nie weet hoe om ʼn blindederm uit te haal of ʼn vliegtuig veilig te land nie. So ons doen vaardigheidstoetse en maak seker iemand kan sekere werk goed genoeg doen. Dis wanneer ons formeel sertifiseer dat iemand iets kan en mag doen.

3. Toetse en eksamens is daar vir keuring

Die samelewing gebruik ook toetse en eksamens om sekere mense uit opleiding te hou. Byvoorbeeld universiteite wat nie mense in hulle programme hê wat nie ʼn goeie kans het om nie deur te kom nie. Sekere opleiding, soos om dokters op te lei, is baie duur en gesog. Daarom wil die universiteit liewer vooraf die mense uitskakel wat dit nie gaan maak nie.

4. Toetse en eksamens maak seker voorkennis is in plek

Ons kan ook mense toets om seker te maak hulle verstaan iets voordat ons aanbeweeg na moeiliker konsepte. Byvoorbeeld in Wiskunde: iemand moet eers die idee snap dat ʼn x wat ʼn plekhouer kan wees vir enige getal, voordat mens kan begin om x-kwadraat te behandel.

Watter van hierdie vier redes vir toetse en eksamens het ʼn tuisskoolma nodig?

1. Ter wille van die standaard

Het jy ʼn juffrou Barnard en ʼn juffrou de Wet? Nee! Jy het net ʼn juffrou Ma. Stel jy belang waar jou kind op die grafiek sit om hom met ander kinders te kan vergelyk? Onthou skole moet dit doen om seker te maak al die kinders word op dieselfde manier behandel en die standaard is vir almal dieselfde. Toetse en eksamens is nooit daar ter wille van ʼn indiwidu nie. Dis ingestel ter wille van die gerief van ʼn instansie. Kom ons vat weer die voorbeeld van die universiteit wat keuringseksamens gebruik. Is hierdie soort keuringseksamens 100% betroubaar? Nee, glad nie. Soms glip kandidate deur wat nie daar moes gewees het nie. Daar is immers elke jaar kandidate wat druip. Maar nog erger, soms word kandidate weggewys, want eintlik daar moes gewees het. Ons ken omtrent almal iemand wat ons weet ʼn goeie dokter sou gewees het, maar wat nie keuring kon kry nie.

Toetse en eksamens is daar vir instansies se gerief

Nogtans word hierdie soort eksamens gedurig gebruik, want dis ʼn vinnige manier om meestal taamlike goeie resultate te verseker. Die universiteit moet ʼn groot groep mense so billik, regverdig en effektief as moontlik hanteer. As hulle soms die drome van ʼn enkeling kneus of selfs vertrap, is dit nie so erg nie, so glo hulle, want hulle voldoen nog steeds aan hulle doel om die groter groep te dien. Maar vir jou as tuisskoolma is dit presies die teenoorgestelde. Vir jou gaan dit net oor die enkele kind, jou kind. Vir daardie indiwidu wil jy die beste van die beste onderwys gee, ontwerperonderwys. Jy wil juis een van ʼn soort onderwys gee. Jou klem is as tuisskoolma heeltemal anders as ʼn instansie.

2. Ter wille van sertifisering

Hierdie rede vir toetse en eksamens het te make met vaardigheid. Dit het nie te make daarmee dat iemand net deur ʼn graad of ʼn kursus gekom het nie. Ons praat dus meestal hier van ʼn praktiese toets. Soos byvoorbeeld wanneer die bestuurder die finale praktiese toets deurkom, waar die instrukteur saam met hom in die kar sit en kyk of hy regtig veilig kan ry. Ja, gewoonlik is daar ʼn teoretiese komponent ook, maar die praktiese toets is gewoonlik die een waaroor dit gaan. Sulke soort sertifisering is nooit ʼn rede waarom jy as tuisskoolma jou kind hoef te toets nie. Jy is mos nie besig om jou kind op te lei om ʼn noodhulpkursus deur te kom nie.

3. Ter wille van keuring

Is daar ʼn rede dat jy jou kind sou wou weghou van iets wat jy wil leer, omdat dit te duur is of omdat dit vir hom te moeilik gaan wees? Nee, dit maak glad nie sin nie. Onthou, jou fokus is op die enkele kind en vir daardie enkele kind wil jy juis onderwys en opleiding gee wat ʼn instansie hom dalk sou geweier het. Daarom is dit ook nooit nodig dat jy in jou eie tuisonderwysopset jou kind toetse of eksamens laat skryf vir keuring nie.

4. Om seker te maak julle kan aangaan

En hier kom ons nou by die een rede waarom jy as tuisskoolma wel ʼn toets of eksamen kan gebruik. Dis wanneer jy wil seker maak jou kind verstaan iets goed genoeg sodat jy kan aangaan na die volgende, gewoonlik moeiliker, konsep. Kom ons gebruik ʼn eenvoudige voorbeeld wanneer jy jou kind moet leer lees. Gestel jy voel die tyd is ryp dat julle klanke moet begin vermeng. Dis wanneer jou kind moet begin verstaan dat as hy k-a-t saamvoeg, dit kat maak. Of dat k-o-s eintlik kos is. Om na hierdie stadium te kan beweeg, moet jou kind klaar al die kort klinkers ken: a,e,i,o,u, sodat jy nou ʼn paar medeklinkers soos k, t en s kan begin invoeg. Jy wil dus seker maak jou kind het daardie vyf klanke onder die knie en kan hulle op papier eien, voordat jy die medeklinkers inbring. En hoe gaan jy seker maak hiervan? Kom ek skets vir jou ʼn regtig verspotte scenario om my punt te illustreer. Dit gaan so: Jy roep jou kind nader, wys vir hom sy huiswerkboekie en omkring ʼn datum in die volgende week daarin.

ʼn Verspotte voorbeeld verduidelik hoekom toetse en eksamens nie nodig is nie

“Sien jy, Jannie, volgende week gaan ons ʼn belangrike toets doen oor al die kort klankies waarvan ons geleer het. Mamma wil hê jy moet hard leer hiervoor, hoor. Elke dag bietjie hersiening doen. En as jy ʼn onderskeiding kry vir hierdie toets, gaan ek vir jou ʼn goue sterretjie op jou kop plak.” Ek oordryf aspris ʼn bietjie sodat jy die idee kan kry. Dit maak mos glad nie sin om dit so te doen nie. Hoe gaan jy dan weet of jou kind reg is om medeklinkers te begin leer? Wel, deur geleidelik een of twee van hulle in te bring en te kyk hoe gaan dit. Vrydag het jou kind die e nog mooi kon eien. Maar toe jy Maandag wou begin met klankvermenging het hy e skoon vergeet.

Die dans van leer

En nou begin die dans van leer. Drie treë vorentoe en dan weer een agteruit. Jy kan byvoorbeeld besluit om voort te gaan om klankvermenging in te oefen met die ander vier kort klinkers wat hy klaar goed ken. En elke nou en dan probeer jy weer om e vir hom te leer. Die dans van leer kan ook só gaan: drie treë vorentoe en dan een tree sywaarts soos wat jy partykeer uit ʼn nuwe hoek of met ʼn nuwe tegniek vir jou kind iets probeer verduidelik. Die groot, groot voordeel van tuisonderwys, dit wat dit ontwerperonderwys maak, is dat jou kind rustig tyd het om kennis eers vas te lê voordat jy aanbeweeg. Met ander woorde daar is tyd vir konsolidasie van kennis om plaas te vind.

Wat is konsolidasie van kennis?

Al wat konsolidasie of vaslegging van kennis is, is wanneer kennis verskuif van jou kind se korttermyngeheue na sy langtermyngeheue, of van sy werkstafel na sy liasseerkabinet. Konsolidasie het plaasgevind wanneer hy so goed onthou hoe lyk ʼn e dat hy dit Maandag nog kan eien, selfs al was daar ʼn naweek tussen-in. En dat dit uiteindelik so deeglik vasgelê is dat hy vir die res van lewe kan onthou hoe lyk ʼn e. Soms is tyd al wat nodig is vir konsolidasie om plaas te vind. Ander kere is meer herhaling nodig. Soms moet ʼn konsep uit ʼn ander hoek benader word dat die regte stroombaan in die brein kan vorm.

Toetse en eksamens in tuisonderwys mors ʼn wonderlike kans

Daarom is dit so ʼn mors van ʼn wonderlike kans om regtig vir jou kind perfekte, pasklaargemaakte onderwys te gee as jy met toetse en eksamens lol. Veral in die laerskool. Dis ook die probleem as jy ʼn bokskurrikulum gebruik, want dan gaan hierdie unieke voordeel van tuisonderwys verlore. Kurrikulums werk so: mens doen ʼn stuk werk en dan word die kind getoets. Onthou die kurrikulumverskaffer gebruik ook die klokgrafiek om die groot groepe kinders wat hy bedien so billik, regverdig en effektief as moontlik te behandel. Soms sal jy na so ʼn toets besef die werk is nog nie goed genoeg vasgelê nie. Maar omdat die hele leerplan vir die jaar vooruit uitgewerk is, het jy nie ʼn keuse nie, as om maar aan te druk al het jou kind sekere kennis nog nie onder die knie nie.

Gapings ontstaan as die dans van leer nie rustig genoeg is nie

In ʼn formele leerplan is daar selde tyd vir die dans van leer. Soos wat ons in die leer-lees-voorbeeld gesien het, kan dit drie treë vorentoe, een tree agteruit of selfs sywaarts beteken om seker te maak die kind hou by. Omdat daar nie genoeg tyd vir konsolidasie toegelaat word nie, ontstaan gapings in die kennis, wat veral met ʼn vak soos Wiskunde later groot moeilikheid gee. Hoe weet ek dan my kind is op standaard met sy portuurgroep? En hoe weet ek wat om my kind te leer? Ek wil nie werfhoendertjies grootmaak, wat niks leer nie, hoor ek jou al sê.

Leer hoe om meer ontspanne tuisonderwys te doen

Ek bied nou ook  ’n volledige aanlyn kursus aan waar jy kan leer om ’n skittersukses van tuisonderwys te maak. Waar jy seker maak van ’n goeie standaard – jou eie een! Leer hoe om die vryheid wat tuisonderwys jou bied met vertroue te kan omhels. Klik op die prent en vind meer uit: Die e-kursus wat jy alles leer wat jy oor tuisonderrig moet glo, weet, doen en aanhou doen om ‘n skittersukses daarvan te maak. Klik hier as jy nog ‘n artikel wil lees vol inspirasie vir tuisonderwys.